وظایف داوری رویداداستارتاپی
برخی از ملاک های داوری در استارتاپ ویکند
بعد از برگزاری موفقیت‌آمیز استارتاپ ویکند تهران با موضوع نوآوری‌های اجتماعی در جمعه ۱ خرداد که افتخار حضور در آن به‌عنوان داور را داشتم، بر آن شدم تا توضیحاتی را در خصوص ایده‌های بیان‌شده و پارامترهای مهم داوری بیان نمایم، امیدوارم نکات کلیدی زیر راهنمایی برای شرکت‌کنندگان آتی در این نوع رویداد باشد.
- تعریف ایده: داوران علاقه دارند تا در یک بیان مختصر شمایی کلی از ایده را دریافت کنند، لذا نوع بیان و تعریف ایده بسیار حائز اهمیت است، استفاده از عبارات گویا و کوتاه بدون حاشیه و استفاده از مثال‌های دقیق و ظریف می‌تواند شمارا برای رسیدن به این منظور کمک نماید.
- بیان چالش: نکته بسیار مهم برای داوری یک ایده بیان صحیح چالش موجود و نحوه برخورد با آن است، لذا درصورتی‌که نتوانید مسئله را به‌درستی بیان کنید، مسیر داوری از راه صحیح که همانا ارزیابی راه‌حل است به مسائل دیگر معطوف خواهد شد.
- اهداف: بی‌تردید برای راه‌اندازی هر ایده و اجرایی نمودن آن اهدافی وجود دارد، لذا بیان هدف کلی و اهداف جزئی به تفکیک می‌تواند داور را در خصوص تصمیم‌گیری یاری رساند.
- استراتژی: برای رسیدن به هر هدفی بی‌تردید نیازمند استراتژی و روش کارکردی برای رسیدن به آن هدف می‌باشیم، ایده بدون استراتژی محکوم‌به شکست است، در استراتژی خود مأموریت خود را به‌عنوان عامل بیان نمایید.
- چشم‌انداز: هر ایده‌ای هدف و برای رسیدن به هر هدفی، استراتژی دارد، همچنین برای تکامل ایده و فعالیت و رسیدن به یک بلوغ واقعی نیازمند چشم‌اندازی واقعی هستیم، لکن بیان چشم‌انداز می‌تواند داوران را برای تصمیم‌گیری صحیح یاری نماید.
- مأموریت: نکته بعدی حائز اهمیت مأموریت شما در خصوص چالش شناسایی‌شده است، مشخص کنید که آیا این چالش را یک مشکل ارزیابی می‌کنید یا یک فرصت؟ آیا مأموریت شما مربوط به رفع یا شناسایی امور زیرساختی است یا در سطح قدم خواهید گذاشت.
- راه‌حل: پس از بیان چالش و نگرش خود و ترسیم هدف و چشم‌انداز و تعریف مأموریت، باید راه‌حل موردنظر خود را ارائه دهید. راه‌حل شما می‌تواند جنبه نرم‌افزاری (علمی) یا سخت‌افزاری (عملی) و یا هر دو بُعد را شامل شود.
- چگونگی تجاری‌سازی: در پایان ارائه خود حتماً به مسائل تجاری‌سازی، مدل کسب کار، نحوه حرکت، پیش‌فرض‌ها، آمارها و تخمینات تجاری و مالی، جذب حامیان، نوع سرمایه‌گذاری و مانند آن بپردازید.
دانسته آخر؛ معیارهای داوری ارائه در استارتاپ ویکندها؛ آنچه بهتر است قبل از شرکت در یک استارتاپ ویکند بدانیم.
در سلسله مقالات آنچه بهتر است قبل از شرکت در یک استارتاپ ویکند بدانیم از همه مباحث مهمی که می بایست از آن مطلع می شدید صحبت کردیم. و امروز به عنوان آخرین دانسته به معیارهای داوری ارائه ها در استارتاپ ویکندها خواهیم پرداخت. در واقع هیجان انگیزترین و حساس ترین بخش استارتاپ ویکند، اینکه شرکت کننده ها بهتر است به چه مواردی در ارائه خود بپردازند و داوران اکثرا چه سوالاتی می پرسند و نحوه امتیازدهی به هر ارائه چگونه است.
با آخرین دانسته همراه ما باشید…
تیم های برنده در استارتاپ ویکندها چگونه مشخص می شوند؟
برگزارکننده های رویدادهای استارتاپ ویکندی با توجه به محوریت و سطح هر رویداد، رویکردهای مختلفی اتخاذ می کنند. برخی تمام امتیاز و شانس برد و باخت تیم ها را براساس معیارهای داوری ارائه ها به دست داوران و ارائه نهایی می سپارند تا تیم های برنده انتخاب شوند. و برخی امتیاز نهایی را درصد بندی کرده و با تجمیع نظر منتورها از عملکرد سه روزه ی تیم و نظر داوران براساس ارائه نهایی، مشخص می کنند.
کدام رویکرد بهتر است؟
از نظر تیم شتابدهنده ایده پردازان مهمترین هدف از برگزاری رویداد های استارتاپ ویکندی آموزش و گسترش ادبیات کارآفرینی می باشد. از اینرو پروسه ای که در این سه روز، تیم ها طی می کنند و همت و تلاشی که از خود نشان می دهند را بسیار ارزشمند دانسته و ۴۰ درصد از امتیاز نهایی را به نظر منتورها و نحوه عملکرد تیم اختصاص می دهد و تنها ۶۰ درصد از کل امتیاز را به روز آخر و داوری نهایی موکول می کند. لازم به ذکر است که معیارهای داوری در استارتاپ ویکندها برای منتورها و داوران یکسان لحاظ می شود تا ارزیابی به شکل صحیح و قابل استناد انجام شود.
علاوه بر این، در برخی مواقعمعیارهای داوری در استارتاپ ویکندهاوزن دهی می شوند. به این شکل که به هر معیار براساس اهمیتی که دارد یک ضریبِ اثر تعلق می گیرد. و امتیازهایی که توسط هیات داوری و منتوری به معیارها داده می شود با اعمال ضریب ها، تاثیرگذاری متناسبی در نتیجه نهایی می گذارد. بهتر است برای نتیجه گیری دقیقتر این رویه در همه استارتاپ ویکندها رعایت شود.
چرا نباید به نتیجه داوری نهایی اکتفا کرد؟
این رویکرد (درصد بندی امتیاز) علاوه بر اینکه بر اهمیت مشارکت شرکت کننده ها در کارگاه ها و کار تیمی و استفاده صحیح از وقت تاکید می ورزد بلکه از استرس تیم ها در روز داوری نهایی نیز کم می کند. چون می دانند که نتیجه تلاش های این سه روزشان تنها وابسته به سه دقیقه نهایی نیست و اگر نتوانند به هر دلیلی در ارائه نهایی حق مطلب را ادا کنند باز هم بسی جای امیدواری هست.
همچنین علاوه بر افزایش انگیزه تیم ها برای تلاش بیشتر در کل ۵۴ ساعتِ استارتاپ ویکند، این سبک امتیازدهی کمک می کند که تلاش های هیچ تیمی از نظرها پنهان نماند. حتی این قضیه که منتورها بر اساس معیارهای داوری استارتاپ ها به تیم ها امتیاز بدهند باعث می شود که کل جریان استارتاپ ویکند هدفمندتر پیش برود.
معیارهای داوری در ارائه نهایی استارتاپ ویکندها چیست؟
به طور کلی می توان گفت آنچه که در سه روز رویداد در حین پختن ایده خام تان تجربه کرده اید را با همان سلسله مراتب پر کردن بوم ناب باید به داوران محترم ارائه دهید. این موارد اکثرا جزو معیارهای اصلی و ثابت داوری محسوب می شوند اما در برخی مواقع با توجه به رویکرد و محوریت رویدادها، معیارهای دیگری نیز به لیست معیارهایی داوری اضافه می شوند. به عنوان مثال در هکاتون سومین چالش نوآوری تهران هوشمند، تولید کمینه محصول پذیرفتنی (MVP) با استفاده از APIهای شهرداری جزو مهمترین معیارهای داوری بود به طوریکه هر تیمی که MVP آماده نکرده بود می توانست مطمئن باشد که جزو سه تیم برتر نخواهد بود : ) در هر حال من در این مقاله به ۹ مورد از اصلی ترین معیارهای داوری ارائه ها در استارتاپ ویکندها که شتابدهنده ایده پردازان نیز در رویدادهای خود بدان ها می پردازد اشاره خواهم کرد:
۱. شناسایی و تعریف درست مساله: حتما بعد از معرفی خود و اسم تیمتان، به مساله و نیازی که درصدد حل آن برآمده اید بپردازید و کاملا اهمیت مشکل انتخابی را بیان کنید.
۲. تطابق راه حل ارائه شده با مساله: سپس راهکاری که برای حل این مشکل ارائه می دهید را با نوآوری و ابتکاری که به خرج داده اید شرح دهید. همچنین به امکان‌پذیری فنی و قابلیت اجرایی شدنش اشاره کنید. دو مورد اول (مساله و راه حل) در معیارهای داوری ارائه ها در استارتاپ ویکندها بسیار حائز اهمیت است و در صورت اعمال وزن دهی بیشترین ضریب را می گیرند.
۳. مشتریان: باید نشان دهید که به بخش های مختلف مشتری خود چه بالقوه و چه بالفعل اشراف کامل دارید.
۴. ارزش پیشنهادی: اینجا باید از ارزشی که محصول شما به مشتری می دهد و علت انتخاب شما توسط مشتری است بیان کنید. چرا شما و نه دیگران؟
۵. مدل درامدی: از مهمترین بخش هایی که شرکت کننده ها کمتر بدان می پردازند و اتفاقا داوران خیلی به آن توجه می کنند همین مورد است. حتی می توان گفت که داوران از ابتدای ارائه ی شما فقط منتظر شنیدن این بخش هستند. پس خیلی منتظرشان نگذارید و به خوبی به آن بپردازید : ) مدل درامدی تکرارپذیر و مقیاس پذیر خود را شرح دهید و از سرعت رشد کسب و کارتان حرف بزنید.
۶. بررسی رقبا و مزیت رقابتی: حتما افراد و شرکت هایی هستند که نیاز مورد نظر را هم اکنون رفع می کنند. آن ها را بررسی کرده و وجه ممیزه خود را با آن ها بیان کنید.
۷. اعتبارسنجی میدانی: این مورد نیز در معیارهای داوری ارائه ها در استارتاپ ویکندها بسیار حائز اهمیت است. توصیه می کنم مقاله اعتبارسنجی را مطالعه کنید.
۸. ترکیب مناسب اعضای تیم: پیشتر گفتیم که کار تیمی و ترکیب مناسب اعضای تیم (مهارت های مختلف در کنار هم) و روحیه، اشتیاق و انگیزه تیم ها مهمترین فاکتور در موفقیت استارتاپ ها می باشد.باید نشان دهید که نه تنها تیم شما (با اعضایی که در آینده به شما ملحق می شوند)، توان لازم برای تدوین و اجرای طرح را دارد بلکه بسایر هم با انگیزه است. این انگیزه و علاقه شما به کارتان است که نشان می دهد چند مرده حلاجید.
۹. ارائه حرفه ای: شما باید تسلط کامل بر پرزانته خود داشته باشد و با اشتیاق هر چه تماتر آن را ارائه دهید. باور داشته باشید که مساله ای که شما می خواهید حل کنید مهمترین مساله روی زمین است و راهکار شما بهترین راهکار. با ایمان به خود ارائه دهید و تنها در این حالت است که بقیه نیز شما را باور می کنند.
داوران و منتورها به هر کدام از موارد فوق امتیازی بین ۱ (خیلی ضعیف) تا ۵ (خیلی خوب) می دهند.
توجه ۱: علاوه بر موارد فوق معیارهایی از قبیل نوآوری در طرح، ساخت کمینه محصول پذیرفتنی (MVP)، تصویر بوم ناب یا بوم مدل کسب و کار پر شده در پاورپوینت و … نیز، بسته به ماهیت هر رویداد، می تواند جزو معیارهای اصلی باشد. هرچند که ساخت MVP همواره به شرکت کننده ها توصیه می شود. نه به دلیل تعلق امتیاز ویژه در داوری که به خاطر اشراف بهتر تیم ها بر ایده شان.
توجه ۲: در ابتدای هر رویداد از برگزار کننده لیست معیارهای داوری ارائه ها و وزن هر کدام را درخواست کنید. و در صورت عدم دسترسی به چنین لیستی، سعی کنید به تمام موارد فوق در ارائه نهاییتان که معمولا سه دقیقه می باشد بپردازید. به این ترتیب می توانید مطمئن باشید که به اصلیترین موارد پرداخته اید.
خودتان را برای سوال هایی که ممکن است داوران از شما بپرسند آماده کنید
علاوه بر اینکه براساس معیارهای داوری ارائه ها در استارتاپ ویکندها ارائه خود را آماده می کنید، بهتر است برای سوالات زیر نیز پاسخی در چنته داشته باشید:
آیا ضرورت مساله را ارزیابی کرده اید؟
فرق شما با فلان شرکت چیست؟
آیا تحلیل صحیحی از بازار دارید؟ حجم بازارتان چقدر است؟
برنامه تان برای جذب کاربر چیست؟
به رشد کارتان فکر کرده اید؟ آیا این ایده قابلیت رشد و مقیاس گرفتن دارد؟
استراتژی ورود به بازار و معرفی محصول شما چگونه است؟
و در نهایت
توصیه من به تمام شما عزیزان این است که به معیارهای داوری ارائه ها در استارتاپ ویکندها نه به عنوان عناصری محدود کننده و دست و پاگیر که به چشم نقشه راه نگاه کنید تا سازمان یافته تر و با بیشترین برداشت، رویداد را سپری کنید
شاهرخ شهابی DBA مدیریت عالی کسب وکاردانش آموخته کارآفرینی ازدانشگاه تهران دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس مدیریت مالی وليسانس تعاون ،کارآفرین برتر جشنواره امیرکبیر در زمینه فناوری اطلاعات کارمندوزارت ارتباطات وفناوری اطلاعات،مربي K.A.Bسازمان فني وحرفه اي كشور وعلاقمند به توسعه تجارت الکترونیک وکارآفرینی در دنیای اینترنت میباشد به امید اینکه با رشد فناوری اطلاعات شاهد افزایش روز افزون خدمات پست خرید اینترنتی در ایران وجهان باشیم